Quyết định khó khăn

Tiến sỹ Nguyễn Quang A nói ông trả lời với tư cách cá nhân

Một ngày sau khi Viện Nghiên cứu Chiến lược (IDS) tuyên bố tự giải thể, nguyên Viện trưởng Nguyễn Quang A giải thích với BBC các lý do dẫn đến “quyết định rất khó khăn” này:

Tiến sỹ Nguyễn Quang A: Chúng tôi thấy rằng suốt hơn một tháng trời, từ khi chúng tôi gửi văn bản kiến nghị đến các vị lãnh đạo cao nhất của đất nước và thông qua các cuộc tiếp xúc khá nhộn nhịp trong mấy ngày đầu, cuối cùng thì quyết định của Thủ tướng vẫn được thực hiện.

Tuy Thủ tướng có yêu cầu Bộ Khoa học Công nghệ thảo luận với các nhà khoa học để bổ sung danh mục (các lĩnh vực nghiên cứu có thể thành lập tổ chức KH&CN) nêu ở trong quyết định, tôi thấy sự thay đổi này không có ý nghĩa lắm.

Bởi vì đã quy định ra một danh mục, dẫu có mở đến như thế nào thì vẫn là cấm là chính.

Và thêm việc cái điều cấm phản biện công khai vẫn được giữ nguyên thì chúng tôi thấy trong môi trường như thế chúng tôi không thể hoạt động theo mục tiêu mà mình đề ra.

BBC: Ông có nhắc tới các cuộc tiếp xúc sau khi IDS gửi đơn kiến nghị. Chúng tôi được biết lãnh đạo IDS đã gặp Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hai lần về chủ đề này. Vậy ý kiến của ông Thủ tướng là như thế nào, thưa ông?

Tiến sỹ Nguyễn Quang A: Thủ tướng không nói nhiều về quyết định của mình. Ông chỉ nêu ra là ý kiến của các bộ, các cơ quan chịu trách nhiệm soạn thảo, họ lý giải rằng họ làm đúng Hiến pháp và pháp luật, như trả lời của Bộ trưởng Tư pháp (Hà Hùng Cường) thừa lệnh Thủ tướng đã gửi cho chúng tôi.

Có thể bây giờ, không phải ràng buộc vào một tổ chức, không bị quy chụp tội gắn kết với một tổ chức, chưa biết chừng ý kiến phản biện (của chúng tôi) lại còn nhiều hơn.

Tiến sỹ Nguyễn Quang A

Ông Thủ tướng không đánh giá xấu về hoạt động của IDS, mà đánh giá cao về những đóng góp của chủ tịch Viện chúng tôi (Giáo sư Hoàng Tụy), và của một số thành viên khác.

BBC: Thưa ông, trong thông cáo về quyết định tự giải thể, IDS có nói “giữ quyền sử dụng các công cụ pháp lý để bảo đảm tính trong sáng của pháp luật”. Ông có thể nói rõ hơn về điều này?

Tiến sỹ Nguyễn Quang A: Thực sự IDS bây giờ không còn tồn tại nữa, tôi phát biểu với tư cách cá nhân.

Từ “chúng tôi” trong bản thông cáo có nghĩa là “các công dân”.

Các công dân có liên quan đó sẽ tiến hành hay không tiến hành các biện pháp gì, hiện tôi chưa thể nói trước được.

BBC: Thưa ông có người nói rằng mô hình think-tank của nước ngoài chưa thể áp dụng ở thực tế Việt Nam, không hiểu ông nghĩ sao?

Tiến sỹ Nguyễn Quang A: Chúng tôi không làm theo kiểu của nước ngoài. Chuyện dân chủ, phản biện, là nhu cầu thực tế của cuộc sống, của đất nước, chúng tôi không cần phải học “mót” theo ai cả.

BBC: Sắp tới, kế hoạch của 16 vị trí thức của IDS sẽ là như thế nào, thưa ông?

Tiến sỹ Nguyễn Quang A: Tôi nghĩ rằng từ nay trở đi, họ mất một cơ hội để cùng nhau lên tiếng, phản biện, nói tiếng nói của mình một cách tập thể, với tư cách một tổ chức. Vì làm như thế vào ngày hôm nay có thể bị quy là phạm pháp.

Thế nhưng với tư cách cá nhân, 16 người chúng tôi sẽ tiếp tục việc nghiên cứu độc lập của mình và mỗi người có cách nêu ý kiến phản biện của mình.

Có thể bây giờ, không phải ràng buộc vào một tổ chức, không bị quy chụp tội gắn kết với một tổ chức, chưa biết chừng ý kiến phản biện lại còn nhiều hơn.

Nguồn: http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2009/09/090915_nguyenquanga.shtml